| Locatie : | De Veldekster. |
| Omschrijving : | De vlag in top voor het bereiken van het hoogste punt. In 19?? werd het waterrad van Wasserij De Klarenbeek vervangen door een moderne stoommachine. Om geen last te hebben van neerslaande roetdeeltjes die het wasgoed konden bevuilen was een hoge schoorsteen een noodzaak. |
| Situatie nu : | Sinds 19?? is de wasserij gesloten en in 19?? werd deze schoorsteen afgebroken. |
| Datum foto : | ??. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Wasserij De Oude Klarenbeek. |
| Omschrijving : | De familie Jan Geurts. Op de achtergrond vlnr: Diewertje Geurts-Helder, Jan Geurts, (tante) Dries, (tante) Anne. Voorgrond: Herman, (tante) Corrie, Pieter Gerrit (Jonkie), (tante) Beth en Pietje Geurts. |
| Datum foto : | Ca. 1912 |
| Foto : | J.E. Affourtit, Mariastraat 121-5, Apeldoorn. |
| Collectie : | Dietje Mensing-Geurts. |
| Locatie : | De Veldekster. |
| Omschrijving : | Boerderij De Veldekster. Voordat Geurts eigenaar werd van de boerderij De Veldekster werd deze bewoond door Frederik Put en zijn vrouw Sina Put - Pieters samen met hun 10 kinderen. Op de foto staan Sina Put - Pieters (r) en dochter Riek (l). |
| Situatie nu : | Voormalige kantine van de camping. |
| Datum foto : | Ca. ??. |
| Collectie : | Dietje Mensing-Geurts. |
| Locatie : | De Veldekster. |
| Omschrijving : | Kampeerboerderij De Veldekster. De oude boerderij De Veldekster werd in 19?? omgebouwd tot kampeerboerderij en was speciaal geschikt voor kamperen in groepsverband. |
| Situatie nu : | Voormalige kantine van de camping. |
| Datum foto : | Ca. 1956. |
| Uitgave : | JosPe, Arnhem. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | De Veldekster. |
| Omschrijving : | Achterzijde Kampeerboerderij De Veldekster met links de Veldeksterweg één van de weinige wegen tussen Ugchelen en Orden. |
| Situatie nu : | Voormalige kantine van de camping. |
| Datum foto : | Ca. 19?? |
| Uitgave : | Polo. Kempenaar's Groothandel, Apeldoorn |
| Collectie : | Dietje Mensing-Geurts. |
| Locatie : | Woonhuis De Veldekster. |
| Omschrijving : | De Wasserij gezien vanuit het voormalige woonhuis van Hemmie. |
| Situatie nu : | Vervallen tuin. |
| Datum foto : | Ca. 19?? |
| Collectie : | Dietje Mensing-Geurts. |
| Locatie : | Camping De Veldekster. |
| Omschrijving : | Een overzicht van de camping vanuit de oude schoortseen van wasserij De Klarenbeek in noordoostelijke richting aan de noordzijde van de beek. |
| Situatie nu : | Per 31 december 2000 is de camping gesloten voor passanten en voor 31 december 2001 zal deze camping voorgoed zijn poorten sluiten. Het terrein zal plaats maken voor de westelijke entree van de gemeente Apeldoorn. |
| Datum foto : | 1969 of 1970. |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Veldeksterweg. |
| Omschrijving : | De Veldeksterweg de toegangsweg naar wasserij en camping De Veldekster. |
| Datum foto : | ca. 1960. |
| Collectie : | Dietje Mensing-Geurts. |
| Locatie : | Camping De Veldekster. |
| Omschrijving : | De camping ligt rustig gelegen aan de Geurts-spreng. |
| Situatie nu : | - |
| Datum ansicht : | 1969 - 1970. |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Willemsbos. |
| Omschrijving : | De sprengenkoppen van de Geurts-spreng. Deze plek die ongeveer een kilometer van de camping verwijderd ligt werd zeer geliefd door "padvinders" voor het opslaan van hun tenten. |
| Situatie nu : | Op dit deel van de camping wordt nog steeds gekampeerd door leden van de Nederlandse Toeristen Kampeer Club (NTKC). |
| Datum foto : | 24-5-1956 |
| Uitgave : | JosPe, Arnhem. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Ugchelen, Geurts-sprengen. |
| Omschrijving : | Op deze oude stafkaart is de omvang van camping De Veldekster met zijn sprengengebied duidelijk te zien. Linksboven de spoorlijn Apeldoorn - Amersfoort. Rechtsonder de Hoenderloseweg tussen wat nu de Doornenburg en Prinsenberg is. Rechts rood/wit de Veldekster(weg). De Brouwersmolenweg bestond nog niet in zijn geheel. Het gedeelte wat er al wel was heette Het Hoge Vonder (van Ugchelsegrensweg tot Hoog Buurloseweg). |
| Datum kaart : | Verkent 1931, uitgave 1933. |
| Kaart : | No 412, APELDOORN, 1:25000. |
| Collectie : | Gert Woutersen. |
| Locatie : | Orderbos. |
| Omschrijving : | Een passie voor Hemmie Geurst was motorcrossen. Zijn motorcrossvrienden vlnr: Jan Cornelissen?, ??, Henk de Bie, Robbie Meijer en Pieter (Jonkie) Geurts. |
| Datum foto : | Ca. 19?? |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Camping De Veldekster. |
| Omschrijving : | Zembad van camping De Veldekster. |
| Situatie nu : | - |
| Datum Foto : | ?? |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Camping De Veldekster, Ugchelen |
| Omschrijving : | Vanuit de lucht is heel goed te zien hoe groot het gebied van De Veldekster is. Bovenlangs de Europaweg, onder de Hoog Buurloseweg, van rechtsonder naar het midden de Veldekster en geheel rechtsboven de Ugchelsegrensweg. |
| Situatie nu : | Het verdwijnen van de camping en de daarop volgende ontwikkeling tot kantorengebied zal grote invloed hebben op de ontwikkelingen in Ugchelen. |
| Datum Foto : | Juli 1981. |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Camping De Veldekster. |
| Omschrijving : | Winter op de camping. |
| Situatie nu : | Niet alleen camping De Veldekster is verdwenen, ook de hoogspanningslijn die aanvankelijk het zendstation Radio Kootwijk van elektriciteit voorzag is in 2001 vervangen door ondergrondse kabel. |
| Datum foto : | ?? |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
| Locatie : | Camping De Veldekster. |
| Omschrijving : | Camping bezoekers protesteerden tegen de aanleg van de Europaweg. Een tunnel of een loopbrug zou er moeten komen om het voorste deel van de camping te verbinden met het achtergelegen bos- en sprengengebied. |
| Situatie nu : | Gesloten kantine. |
| Datum foto : | 1970. |
| Collectie : | Dietje Mensing-Geurts. |
| Locatie : | Europaweg ter hoogte van De Veldekster. |
| Omschrijving : | Met de aanleg van de Europaweg werd De Veldekster in twee delen gesplitst. Men kan wel zeggen dat dit het begin van het einde van de camping was. Door het wegvallen van het aantrekkelijke bosgebied met zijn sprengenkoppen, de toenemende geluidsoverlast van o.a. het verkeer en de locale verkeerssituatie hebben de aantrekkelijkheid van de camping doen slinken wat uiteindelijk leidde tot de sluiting eind 2000. |
| Situatie nu : | Shell Benzine Station Europaweg 250. |
| Datum foto : | 1971. |
| Foto : | Hemmie Geurts. |
| Collectie : | Hemmie Geurts. |
Copyright © 2001 - , Gert Woutersen
De Veldekster I
Uit De Bron van 7 november 2001,
door Peter Otterloo.
Statige, veel meer dan een eeuw oude bomen in allerlei soorten - met door twee mensen niet te omvatten stammen - staan als natuurlijke bescherming op en rond het landgoed De Veldekster in Ugchelen. Ze kijken wakend uit over de buurt. De Veldekster is een begrip in het dorp, zeker voor de mensen die er altijd hebben gewoond. Aan de andere kant heeft de plaats misschien toch ook iets mystieks voor mensen die deze omgeving (nog) niet zo goed kennen. Immers, je komt er niet zo gauw toe om daar, op die min of meer verborgen plek, een kijkje te nemen. Een plek met een zeer bijzonder verleden, waar heel wat dorpelingen aan de kost zijn gekomen. Wie de naam Veldekster ooit heeft bedacht is vermoedelijk niet te achterhalen.
De Veldekster, een plek waar ooit de papiermakers de kost verdienden, later een wasserij stond en waar tot vorig jaar vakantiegangers hun tent opzetten of een caravan betrokken. Een plek waar het water in een heldere beek klaterend zijn weg zoekt op een wijze waarop de Veluwe het predikaat lijkt te hebben en waar nog altijd een nazaat woont van het roemrijke wasserijbazen geslacht: Hemmie (Herman) Geurts. Nog wel, maar aan die meer dan honderd jaar oude familiesituatie komt binnenkort een einde nu het landgoed is verkocht en Geurts met zijn gezin verkast naar Uddel waar hij in de buurt van het Bleekemeer gaat wonen. Einde van een tijdperk, de eenentwintigste eeuw gaat verder zonder een Geurts op De Veldekster. Geurts is inmiddels 65 jaar (het is hem niet aan te zien) en heeft bij 'Drees' aan de deur geklopt voor de oudedagsvoorziening. Hij heeft geen opvolger voor zijn recreatiebedrijf en vindt het welletjes. Eigenlijk vindt hij het sinds 1971 al genoeg want toen werd tot zijn grote verdriet het landgoed De Veldekster voor altijd verwoest door de aanleg van die vermaledijde Europaweg. De toegangsweg naar de A 1 die door de jaren heen alsmaar drukker is geworden, zo druk zelfs dat zijn klanten er over gingen klagen. Van een echte rustige vakantieplek op de Veluwe was al snel geen sprake meer en vakantiegasten begonnen er meer en meer over te klagen.
Daarom heeft Hemmie de knoop doorgehakt en het landgoed verkocht. Opnieuw krijgt het twaalf hectare metende terrein een andere bestemming gedurende zijn lange geschiedenis. Hoe het terrein er over enkele jaren gaat uitzien, ligt nog in de schoot van de toekomst verborgen. Hemmie laat er (nog) niet al te veel over los en vertelt slechts dat een projectontwikkelaar het nu in handen heeft. Daarmee houdt eigenlijk ook zijn voorkennis op. De zakenman die uiteindelijk het landgoed in zijn bezit heeft gekregen zal zeker - zo kan althans worden verwacht - een nieuwe bestemming geven aan dit historische stukje Ugchelen.
De geschiedenis van
De Veldekster II
Uit De Bron van 21 november 2001, door Peter Otterloo.
Achter een laag verdord struikje - verborgen voor het oog - is een eerste steen gemetseld in de voorgevel van de oude boerderij. Met sierlijke letters staat het jaartal 1840 aangegeven en de initialen van degene die met deze plechtige gebeurtenis was belast: 1.B. Bovenin de gevel is de naam aangebracht in wat ouderwets aandoende letters: De Veldekster. Hemmie Geurts: "De boerderij heeft destijds midden in de hei gestaan. Dat kan niet anders."
Wat heeft zich allemaal onder dat dak afgespeeld? Ais de muren konden spreken, wat zouden die dan een fantastisch verhaal kunnen vertellen over werken, wonen, leven, liefhebben, voorspoed, tegenslag, ziekte en gezondheid op die oude Ugchelense plek..
In het boek 'Op kracht van stromend water' van Herman Hagens (in 1998 verschenen) staat het een en ander over de oorspronkelijke mol en geschreven. In 1838 werd op deze plek de papiermolen De Klarenbeek gebouwd door Wouter Berends (de B in de eerste steen?) die ook eigenaar was van de stroomopwaarts gelegen mol en 'Steenbeek'.
Na hem kwam ene Arend Mensink die uiteindelijk de mol en verkocht in 1877. De molen werd toen de wasserij van Evert Uit den Bogaard. Hij verkocht het bedrijf voor f 2076.45. Dat moet een heel bedrag zijn geweest.
Kopers waren de heren Geurts: Jan en Herman. Jan Geurts was de opa van Hemmie. Beide ondernemers besloten in 1897 een moderne wasserij te beginnen. En ook dat jaartal is terug te vinden op de gevel van de voormalige wasserij, juist boven de ingang van Hemmie's oude kantoortje. De wasserij kreeg de naam De Oude Klarenbeek.
Wie Hemmie vraagt hoe beide mannen aan hun klanten kwamen, krijgt een lachende wedervraag te horen: 'Hoe kwam Jan aan een vrouw?' Want zijn opoe kwam nota bene helemaal uit het Noord Hollandse Spanbroek. Hoe dan ook, na enige tijd werd besloten dat Jan en Herman zakelijk gescheiden verder gingen. Herman vertrok naar de Tullekensmolen in Beekbergen. Zo kwam de naam Geurts in 1897 in dubbel opzicht terecht in het fameuze rijtje van Apeldoornse wasserijbazen: Kamphuis, Karreman, Quartel, Cornelissen, Meijer, Kwak, Middelbeek en nog vele anderen. Inmiddels is er van die omvangrijke wasindustrie nauwelijks nog iets te vinden in Apeldoorn. Een bedrijfstak die niettemin Apeldoorn op de kaart heeft gezet.
Jan Geurts boerde goed op De Oude Klarenbeek. Met paard-en-wagen werd aanvankelijk de was gehaald en gebracht bij de klanten. Maar niet alleen in zakelijk opzicht ging het hem voor de wind, ook in het privé leven. Hij kreeg zes kinderen en een daarvan was Pieter (1909) , de jongste van het gezin. Daarom kreeg hij al snel de naam van Jonkie. Een bijnaam die hij altijd heeft gehouden. Na de dood van vader Jan ging Jonkie met zijn zus Pietje de zaak drijven, maar zij kocht zich uit en zo werd Jonkie een belangrijke lokale, zelfstandige werkgever in Ugchelen met zo'n twintig personeelsleden. Overbekend was knecht Steven van Ee die zelfs over een apart paadje beschikte vanaf zijn woning aan de Hoog Buurloseweg naar de wasserij. Een belangrijke Apeldoornse klant van Jonkie Geurts was de joodse psychiatrische instelling 'Het Apeldoornsche Bosch' aan de Zutphensestraat die in januari 1943 is ontruimd door de Duitsers.
De geschiedenis van
De Veldekster III
Uit De Bron van 5 december 2001, door Peter Otterloo.
Jonkie Geurts, de baas van de wasserij aan de Veldekster, werd een bekende in Ugchelen. Hij was sociaal ingesteld. Bemoeide zich bij de voetbalvereniging Albatross en de Ugchelense Brandweer met tal van zaken en was ook een graag geziene gast bij het destijds populaire cafe Prinsen. Hij was niet het type van de gewiekste zakenman, veel meer een man van de handen uit de mouwen steken en vooral iemand met veel gezellige kanten. Zijn oom, was baas Marten Cornelissen, had Jonkie's vader op het sterfbed beloofd dat hij zijn neef, indien nodig, zakelijk zou coachen. En dat gebeurde zeker in de zin van klantenwerving. Dat was Cornelissens kwaliteit. Terwijl de eigenaar werkte in de wasserij, daar vrijwel altijd aan de mangel stond, zorgde Cornelissen in belangrijke mate voor de klandizie uit heel Nederland. In feite legde hij voor Jonkie de zakelijke basis. In 1938 (Hemmie was toen twee jaar) liet Jonkie het nieuwe woonhuis, nabij de oude wasserij, bouwen onder architectuur van Piet Schurink. Een prachtige woonplek, vooral door het vele groen er omheen. Jonkie's vrouw Willie ontpopte zich als de bedrijfsleidster en dikwijls moest zij - als er zaken moesten worden gedaan - Jonkie optrommelen als hij weer eens gehoor had gegeven aan de onweerstaanbare lokroep van de natuur en ergens in het rondom liggende veld zwierf. Daarvoor gebruikte zij een indringende bel die tot ver in de omgeving was te horen. Omdat de bel nog altijd in het woonhuis aanwezig is, demonstreert Hemmie het klepelsignaal. Dat liegt er niet om! Na de oorlogsjaren - die ook niet onbewogen aan wasserij De Oude Klarenbeek voorbij gingen - begon al spoedig het recreatieverhaal voor de familie Geurts. Op het uitgestrekte terrein - nu aan de overzijde van de Europaweg - liggen ook de Geurts-sprengen (uit 1654), de voedingsbron voorde papiermolen en later wasserij. Daar liet in de jaren vijftig een landelijke padvindersorganisatie zijn oog op vallen en werden er avontuurlijke kampementen opgetrokken. Inmiddels had Jonkie ook de oude nabijgelegen boerderij De Veldekster (1840) gekocht, tot dat moment eigendom van de familie Put. Jonkie schaarde daar wat vee in en ging wat aan het hobbyboeren doen. Al spoedig gingen er stemmen op, ook uit de padvinderskringen: 'jullie zouden hier eigenlijk een camping moeten maken!' En zo gebeurde het ook. Er kwamen jeugdgroepen logeren in de boerderij. Het was het begin van een geheel nieuwe periode voor De Veldekster. Hemmie weet nog dat de eerste recreanten kinderen waren uit de Amsterdamse Jordaan die in Ugchelen een soort paradijs vonden. Met bos, hei en vrijheid. In 1960 kwamen ook de eerste kampeer paspoorthouders hun tenten opzetten op het voormalige bleekveldje van de wasserij. Het ei voor het recreatietijdperk, de ingrijpende verandering, was gelegd.
De geschiedenis van
De Veldekster IV
Uit De Bron van 19 december 2001, door Peter Otterloo.
Veertig jaar recreatie in Ugchelen
In 1965 kwam alles in een stroomversnelling terecht toen de ogenschijnlijk zo ijzersterke Jonkie (Pieter) Geurts overleed. Hij was pas 56 jaar. Hemmie noemt 1965 dan ook een 'zwart jaar'. Het betekende dat hij , zijn moeder en de andere kinderen verder moesten met de wasserij en de juist opgezette, in ontwikkeling zijnde camping.
In 1969 werd een buitengewoon belangrijke beslissing genomen door de familie. De wasserij werd stil gezet, het accent kwam op de recreatie te liggen.
Al spoedig werden de recreatiemogelijkheden uitgebreid en het duurde niet lang of camping De Veldekster, genoemd naar de oude boerderij, werd bekend in het land. In die dagen is er keihard gewerkt om aan de soms niet geringe eisen te voldoen die de moderne recreatiewereld stelde. Jaarlijks kreeg Geurts ongeveer 2000 bezoekers op zijn erf. Makkelijke, maar ook minder gemakkelijke lieden. Het dorp Ugchelen met zijn middenstand kon in ieder geval flink profiteren van de aanloop op De Veldekster. De gasten brachten extra geld in het laatje. En zo heeft het recreatiebedrijf veertig jaar achtereen duizenden mensen een prettige vakantie bezorgd. Het was dikwijls een gezellige boel daar in het bos!
Vorig jaar - in 2000 - viel het besluit om de camping voorgoed te sluiten. Nu lonkt de vrije tijd voor Hemmie en zijn gezin. Op 1 januari 2003 heeft Geurts definitief aan de verplichtingen voldaan voor zijn vaste gasten. "Maar de meesten zijn al vertrokken. Ik denk dat nog ongeveer drie procent hier komt.". Op de administratiecaravan staat 'Camping gesloten'. In de recreatiezaal (de voormalige boerderij) stonden tot voor kort nog de restanten van een vrolijk verblijf. De keuken is ook nog niet onttakeld. Het doet een beetje onwezenlijk aan na al die jaren van drukte en gedoe. Ook in het centrum van Ugchelen is het aanmerkelijk stiller geworden.
Wat er met de opstallen gaat gebeuren? Wordt zijn fraaie woning ook afgebroken en wat gebeurt er met de oude boerderij? Geurts weet het niet. En De Veldekster? Die zal in Ugchelen vermoedelijk slechts voortleven als straatnaam. Een tijdperk is voorgoed afgesloten.
Naschrift van Hans Jansen:
(Nijmegen, januari 2008)
Toen ik deze informatie over De Veldekster in Ugchelen las, miste ik het gegeven dat mijn overgrootvader en -moeder deze boerderij ook heel lang in bezit hebben gehad. Het gaat om de familie Willemsen, die nog voor de tweede wereldoorlog tot begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw daar woonden.
Ik heb nog dierbare jeugdherinneringen aan die laatste periode. Mijn vader heeft met mijn oom tijdens de tweede wereldoorlog nog ondergdoken gezeten in een uitgegraven kelder in het uiterste puntje van De Punt: het weiland achter de veldekster. Zij werden vanuit de Veldekster voorzien van hun voedingsmiddelen. Het zou volgens mij het historische beeld van de Veldekster verrijken, als u ook gegevens over deze periode in de Veldekster-historie zou opnemen.