Ugchelen - Om de Kei "TAALGEBRUIK"

	Om de Kei
Om de Kei nummer: 155. Uit De Bron van woensdag 1 november 2000, 37^e jaargang nummer 19.

TAALGEBRUIK.
In deze tijd wordt er naar mijn mening vaak recht voor zijn raap iets gezegd. Vroeger bedacht men zich wel twee keer, voordat men iets lelijks uitsprak, of opschreef. Mijn vader zei wel eens, dat men tegenwoordig dingen in de mond neemt, die hij nog niet eens in zijn handen durfde te nemen. Sommige zaken klinken erg ruw. "Bootwerkersachtig" zeggen we dan. Zeiden we vroeger wel eens wat tegen iemand over zijn verstandelijke vermogen, dan klonk zoiets als: "Ik heb het u misschien niet goed uitgelegd; ik zal het eens op een andere manier proberen". Tegenwoordig zegt men eerder: "Stom rund", of zoiets. De taboe's rond het taalgebruik schijnen met alle geweld doorbroken te moeten worden. Ik heb daarom de indruk, dat de verruwing in het gebruik van onze taal ook in de kranten zijn weerslag heeft. Zo meldt bijvoorbeeld de Apeldoornse Courant in een artikel, zelfs op de voorpagina het uitbreken van schurft in Randerode. Op de stadspagina wordt het woordje "schurft" nog eens in de kop herhaald en volgens mij dient het er alleen maar toe, om de lezers een beetje te shockeren. Als er nu "scabies" had gestaan, was het artikel wellicht minder opvallend geweest. Volgens mij zal een arts niet gauw het woord "schurft" gebruiken, maar een journalist doet het wel. Terwijl hij misschien wel eerst heeft moeten informeren wat scabies eigenlijk betekent en dan heeft vernomen, dat er schurft wordt bedoeld. Welnu, dat vind ik schurftige taal.
Evenals scabies, komt ook de hoofdluis om de

hoek kijken. Het schijnt ook iets van onze tijd te zijn, om de bestrijding van hoofdluis in de volle openbaarheid te vermelden. Vroeger was het echt een schande en er werd toen stiekem gecontroleerd. Met je hoofd voorover op een krant werd je door een verpleegster in een kamertje apart met een pietenkam bewerkt. Als de "pieten" dan op de krant vielen, dan moest je met een brief onder je blouse naar huis om je hoofd met "pieterolie" te laten behandelen. Vaak kwamen de kinderen er toch achter, wie "pieten" had, door even je blouse aan te raken. De gebeten hond was degene, bij wie het kraakte.
Ik krijg nu nog de kriebels als ik denk aan de kinderen, die het toen betrof. Je zou er toch voor terugschrikken om je kind te knuffelen bij het ophalen van school.
Daarmee dringt zich bij mij de vergelijking op van een kind, dat oma wil gaan bezoeken in Randerode. Dan zegt zijn moeder toch niet: "Denk er om, dat je oma geen kusje geeft, hoor! Want oma kan wel schurft hebben, en dat is héél smerig".
Zelfs als iemands hond schurft heeft, praat zijn baasje er nog een beetje omheen en vermijdt hij vooral het woordje "schurft".
Het krantenartikel vind ik dus niet netjes, al heeft de journalist misschien gelijk door scabies te vertalen in het volkse schurft. Het zou de redactie passen, deze man of vrouw eens te wijzen op het taalgebruik, dat bij een bepaald bericht hoort.
Tegen verloedering.

"Uwe Kijker"

Deze tekst wordt elke veertien dagen met toestemming overgenomen uit het Ugchelense Kerk- en Nieuwsblad
"DE BRON".